شرایط و هزینه مومیایی کردن اجساد در ایران

«علی ضیایی» رئیس گروه بررسی صحنه جرم سازمان پزشکی قانونی کشور  درباره روند مومیایی کردن اجساد گفت: مومیایی اجساد از دیرباز در فرهنگ ملت‌های مختلف از جمله ایران قبل از اسلام رایج بود، اما این روش نگهداری اجساد در برخی موارد مجاز است و شرایط آن باید در نظر گرفته شود و به همین دلیل نیز سازمان پزشکی قانونی کشور بر اساس تایید قوه قضائیه تعرفه‌ای را برای انجام مومیایی اجساد در شرایط خاص در نظر گرفته است.

وی با بیان اینکه در مجموع ۲ نوع مومیایی کردن وجود دارد، در مورد اینکه چه اجسادی در ایران مومیایی می‌شوند، گفت: به طور کلی اجسادی که نیاز به انتقال به سایر کشورها داشته باشند، مومیایی شدن آن‌ها در پزشکی قانونی انجام می‌گیرد تا از این طریق از روند فساد جسد جلوگیری شود.

رئیس گروه بررسی صحنه جرم سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان اینکه در برخی کشورها از روش انجماد، استفاده از انواع مواد شیمیایی، «فیکساتور» (ثابت نگه داشتن جسد) و روش‌های دیگر استفاده می‌شود، تصریح کرد: در ایران این اقدام با استفاده از برخی مواد شیمیایی خاص صورت می‌گیرد، در ابتدا متخصصان مواد داخل روده و معده جسد را خالی می‌کنند و بعد با استفاده از دستگاه مخصوص، مواد شیمیایی از طریق عروق به داخل تمامی بافت‌ها هدایت می‌شود، این اقدام موجب می‌شود تا در مدتی که برای نقل و انتقال جسد تا کشور مقصد صرف می‌شود، جسد فاسد نشده و ظاهر خود را تا لحظه تدفین از دست ندهد.

وی با بیان اینکه بعد از انجام مراحل مومیایی شدن، جسد در سردخانه پزشکی قانونی نگهداری می‌شود تا تمام مراحل قانونی آن انجام شود و بعد از آن انتقال یابد، ادامه داد: جسد معمولا بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت و بسته به دمای نگهداری آن، به سمت روند فساد رفته و در صورت مومیایی شدن، به دلیل اینکه مواد به جسد تزریق شده تا آب امعا و احشا کشیده شود، جسد به سمت خشکی رفته و فساد در آن صورت نمی‌گیرد و بر این اساس، مدت زمان فاسد شدن آن بسیار با تأخیر همراه می‌شود.

وی ادامه داد: در واقع تنها با مومیایی کردن، آب امعا و احشا جسد را گرفته و مانع از فساد آن می‌شویم و این عمل امروزه از طریق تزریق مواد به داخل جسد صورت می‌گیرد، در حالی که در قدیم این مسئله از طریق نخ کتان و استفاده از موم انجام می‌شد.

رییس گروه بررسی صحنه جرم سازمان پزشکی قانونی گفت: در صورتیکه جسد در محیطی سرد و خشک یا گرم و خشک باشد، به صورت طبیعی به سمت مومیایی شدن پیشرفته و در برخی از قسمت‌های جنوبی کشور، خود به خود اجساد حالت مومیایی پیدا می‌کند.

وی درباره هزینه مومیایی کردن هر جسد در پزشکی قانونی گفت: طبق جدول تعرفه‌های پزشکی قانونی هزینه مومیایی کردن بر اساس تعرفه سال ۱۴۰۱ برای هر جسد ۱۰ میلیون تومان است و از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان مهر سال ۱۴۰۱، ۵۵ جسد برای انتقال به خارج از کشور مومیایی شده است. البته براساس تعرفه اعلام شده برای سال جاری، هزینه تعرفه مومیایی برای کشورهای عراق و افغانستان هفت میلیون تومان به ازای هر جسد است.

وی در پاسخ به اینکه آیا خانواده‌های ایرانی می‌توانند درخواست مومیایی کردن اموات خود را بدهند، گفت: مومیایی کردن اجساد در ایران ممنوع است و این کار تنها برای اتباع خارجی که در کشور فوت می‌کنند و با هدف سالم ماندن جسد و جلوگیری از فاسد شدن آن در مسیر انتقال انجام می‌شود. برای هر کشوری که تقاضایی وجود داشته باشد، مومیایی انجام می‌شود و به طور کلی شرکت‌های هواپیمایی جسد را بدون مومیایی شدن جابه جا نمی‌کنند و در عین حال اجساد ایرانیان که خارج از کشور فوت می‌کنند برای انتقال به ایران هم مومیایی می‌شوند.

ضیایی تصریح کرد: در روند مومیایی کردن جسد برای خارج از کشور تعرفه‌ها و اقداماتی مانند معاینه جسد، تعیین علت فوت و هویت و نگهداری جسد در سردخانه و کاور جسد هم لحاظ می‌شود و این تعرفه‌های باید پرداخت شود.