حدود صد و یک سال قبل و پیش از منحل شدن سلسله قاجار، شالوده اصلی نخستین بیمارستان چشم پزشکی ایران در پایتخت و جایی نزدیک به دروازه قزوین آن زمان، پایه‌گذاری شد؛ باغی که از حاج معدل شیرازی خریداری شد و ابتدا به آسایشگاه شهرداری اختصاص یافت و سپس بیماران مؤسسات خیریه مانند دارالایتام و دارالمساکین را در این محل جا دادند و به نام مریضخانه فقرا و سپس بیمارستان فارابی معروف شد تا امروز به عنوان قطب علمی چشم پزشکی کشور شناخته شود…
دکتر سید محسن رفیع‌زاده _ معاون درمان بیمارستان چشم پزشکی فارابی ، درباره تاریخچه نخستین بیمارستان چشم‌پزشکی کشور، گفت: در سال۱۳۱۳ بخش چشم پزشکی بیمارستان فارابی، شامل ۲ درمانگاه، یک اتاق عمل و ۲۵ تخت، بوسیله پروفسور شمس راه‌اندازی و اولین عمل پیوند قرنیه ایران در همان سال توسط وی در این بیمارستان انجام شد. با راه‌اندازی این مرکز، انجام عمل جراحی چشم برای آموزش دانشجویان توسط پروفسور شمس و همکاران ایشان انجام می‌شد. کرسی چشم پزشکی نیز سال ۱۳۲۵ افتتاح شد؛ این ساختمان شامل بخش‌های چشم پزشکی، گوش و حلق و بینی، آزمایشگاه و داروخانه با گنجایش ۱۲۰ تخت بستری بود که بعدها تا ۲۲۰ تخت گسترش داده شد.
منتفی شدن اعزام بیماران چشم‌پزشکی به خارج از کشور
وی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۹، لایحه واگذاری تمامی زمین‌های اطراف بیمارستان (حدود صدهزار متر مربع) به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران ابلاغ و عملیات ساختمانی بیمارستان جدید فارابی شروع شد. این ساختمان با مساحت ۲۳ هزار متر مربع زیربنا در سال ۱۳۶۶ افتتاح و به تشکیلات قدیمی افزوده شد. درحال حاضر نیز با توجه خاص به توسعه و تجهیز این بیمارستان به صورت بزرگترین مرکز چشم پزشکی در خاورمیانه درآمده و بسیاری از اعمال جراحی چشم که قبلاً در ایران قابل انجام نبود و مجبور بودیم بیماران را برای مداوا به خارج از کشور اعزام کنیم، اکنون در این مرکز انجام می‌گیرد؛ به شکلی که دیگر نیازی به اعزام بیماران به خارج از کشور برای معالجه چشم وجود ندارد.
تکمیل آکادمی جدید فارابی نیازمند کمک خیرین سلامت
این فلوشیپ جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم، تاکید کرد: به دنبال نیاز جدیدی که به فضاهای جدید در بیمارستان احساس شد ساخت مجموعه جدید آکادمی فارابی نیز در دست احداث است که ساختمانی به روز است و نیاز به تجهیزات مدرن دارد تا بتواند فعال شود. درحال حاضر این ساختمان نیمه‌کاره است و این کار نیازمند هزینه زیادی است که در این زمینه کمک خیرین سلامت می‌تواند بسیار موثر باشد. ساختمان قدیمی هنوز موجود است که به دفاتر ریاست و مدیرگروه چشم پزشکی و نیز معاونت‌های پژوهشی و آموزشی اختصاص یافته است و سال‌های قبل بازسازی آن انجام شده است و به نظر نمی‌رسد نیازمند بازسازی دیگری باشد.
انجام ۶۰ هزار عمل جراحی در بیمارستان فارابی تنها در یک سال
او در خصوص میزان مراجعات به بیمارستان نیز بیان کرد: در حال حاضر روزانه نزدیک به ۶۰۰ تا ۷۰۰ بیمار اورژانسی پذیرش می‌شوند که در همان روز درمان دریافت می‌کنند و بیمارستان را ترک می‌کنند. به غیر از بیماران اورژانسی حدود ۲ هزار بیمار سرپایی در روز داریم که اکثرا کار تشخیص و درمان آنها هم یک روزه انجام می‌شود. در طول شش ماهه گذشته مجموعا حدود ۳۰۰ هزار بیمار در این مرکز ویزیت شدند و در خصوص اعمال جراحی نیز طی یک سال گذشته حدود ۶۰ هزار عمل جراحی در بیمارستان فارابی انجام شده است که با احتساب تزریقات داخل شبکیه، این تعداد فراتر هم خواهد رفت. در حال حاضر ۵۴ تخت جراحی فعال در بیمارستان فارابی وجود دارد که در قالب ۴ اتاق عمل بزرگ در حال خدمت‌رسانی است.
وی در ادامه تاکید کرد: بیمارانی که دچار تروما یا ضربه به چشم شده‌اند و یا کسانی که دچار عفونت چشمی، پارگی شبکیه، آب‌سیاه حاد و… شده‌اند به صورت شبانه‌روزی به درمانگاه اورژانس بیمارستان فارابی مراجعه می‌کنند و تحت درمان قرار می‌گیرند.
جراحی آب مروارید؛ اصلی‌ترین عمل چشمی بیمارستان فارابی
وی با اشاره به اینکه عمل جراحی آب مروارید (کاتاراکت) اصلی‌ترین عملی است که در بیمارستان فارابی انجام می‌شود، تصریح کرد: در بررسی‌هایی که در شهر تهران صورت گرفته است شیوع آب مروارید در افراد بالای ۴۰ سال حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد است و هرچه سن افزایش می‌یابد، این درصد افزایش می‌یابد. در کل آب مروارید بیماری نیست که مختص سن خاصی باشد و حتی در نوزادان هم دیده می‌شود که لازم است در این سنین سریع‌تر درمان شود. در کل در ایران گفته می‌شود که سالانه حدود ۵۰۰ هزار عمل جراحی آب مروارید انجام می‌شود و با توجه به اینکه بیمارستان فارابی یک مرکز ارجاعی است که بیماران زیادی از سراسر کشور به ما مراجعه می‌کنند، درصد قابل توجهی از این تعداد را ما انجام می‌دهیم.
او درباره راه‌هایی که خانواده می‌توانند متوجه بروز آب مروارید در نوزادشان شوند، توضیح داد: طبیعتا در این سن کودکان متوجه کاهش بینایی نیستند و در معرض خطر بروز تنبلی چشم قرار می‌گیرند؛ بنابراین نقش پزشک اطفال بسیار تعیین کننده است تا در هنگام ترخیص از بیمارستان، نوزاد را معاینه کند و با توجه به رفلکس شبکیه اگر هرگونه شکی به بیماری آب مروارید وجود داشته باشد باید نوزاد به چشم پزشک ارجاع داده شود.
علل افزایش بروز آب مروارید در سال‌های اخیر
رفیع‌زاده با تاکید بر اینکه طی سال‌های اخیر بروز آب مروارید افزایش یافته است، علت این روند افزایشی را اینگونه، تشریح کرد: افزایش سالمندی، افزایش مصرف داروهای حاوی کورتون و افزایش شیوع دیابت از علل عمده افزایش شیوع آب مروارید است.
دیابت چشمی دومین عامل مراجعه به قطب چشم‌پزشکی کشور
او ادامه داد: بیماری دیابت چشمی (رتینوپاتی دیابتی) پس از آب مروارید دومین علت مراجعه به بیمارستان فارابی است. افراد مبتلا به دیابت بخصوص کسانی که قندخون کنترل نشده دارند، دچار تغییراتی در شبکیه چشم می‌شوند که با گذشت زمان ممکن است مشکلات بینایی و حتی نابینایی را تجربه کنند. شیوع دیابت چشمی در افرادی که دیابت آنها به تازگی تشخیص داده شده است حدود ۱۵ درصد، در افرادی که کمتر از پنج سال از دیابت‌شان گذشته باشد، حدود ۳۰ درصد و در افرادی که سابقه ۱۵ ساله ابتلا به دیابت دارند نزدیک ۸۰ درصد دیده می‌شود.
وی با تاکید بر این که این دسته از بیماران باید هر چندماه یکبار معاینه شوند، اظهار کرد: بیماران دارای رتینوپاتی دیابتی به درمانگاه شبکیه مراجعه می‌کنند و آنجا تحت ویزیت قرار می‌گیرند. از جمله درمان‌هایی که در بیمارستان فارابی برای این بیماران انجام می‌شود، می‌توان به لیزر شبکیه، تزریقات داخل چشمی و حراجی ویترکتومی (تخلیه زجاجیه) اشاره کرد.
جوانان در صدر تقاضای عمل لیزیک چشمی
این چشم پزشک درباره میانگین سنی مراجعین بیمارستان فارابی به ایسنا گفت: مراجعین ما از تمام طیف‌های سنی است؛ از نوزاد نارس که برای بررسی بیماری ROP ارجاع داده می‌شود تا سالمندان بالاتر از ۹۰ سال به ما مراجعه می‌کنند ولی به عنوان مثال در بخش لیزیک بیشتر پذیرش کننده بیماران جوان ۲۰ تا ۴۰ سال هستیم؛ درحالی که بیماران با شکایت آب مروارید عمدتا از سن ۵۰ سال به بالا هستند.
افزایش بروز نزدیک‌بینی به ۴۰ درصد
سن مبتلایان کاهش یافته است
او در پاسخ به این سوال که آیا سن بروز بیمای‌های چشمی در کشور کاهش یافته است یا خیر؟، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های چشمی، عیوب انکساری چشمی است و بیماران زیادی برای برداشتن عینک مراجعه می‌کنند که ممکن است دچار نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم باشند که می‌دانیم نزدیک‌بینی از بین آنها شایع‌تر است. در گذشته شیوع نزدیک‌بینی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بود؛ در حالی که در سال‌های اخیر این آمار تا ۴۰ درصد هم افزایش یافته است. در سال‌های اخیر کار با موبایل و تبلت بویژه در سنین پایین‌تر خیلی زیاد شده و این سبب شده شیوع نزدیک‌بینی هم بیشتر شده و هم به سنین پایین‌تری منتقل گردد.
درمان اختلالات انکساری چشم با پیشرفته‌ترین تجهیزات
وی افزود: در حال حاضر درمان نزدیک‌بینی و سایر اختلالات انکساری در بیمارستان فارابی با انجام جراحی لیزیک و سایر روش‌های مشابه با دستگاه‌های پیشرفته و مدرنی که خریداری شده است، روزانه در حال انجام است و کسانی هم که تمایل به برداشتن عینک دارند، می‌توانند مستقیما به بخش لیزیک بیمارستان مراجعه کنند و تحت ویزیت و عکسبرداری قرنیه قرار گیرند تا ظرف مدت کوتاهی بتوانند عمل جراحی مربوطه را انجام دهند.
نقش موبایل و تبلت در افزایش اختلالات انکساری بینایی
وی با اشاره به اینکه در سال‌های کرونا کلاس‌های درسی به شکل مجازی برگزار می‌شدند، این موضوع را عاملی برای استفاده بیشتر بچه‌ها از موبایل‌ها و تبلت‌ها دانست و گفت: با توجه به مطالعاتی که از قبل وجود دارد، کار نزدیک بینی سبب افزایش اختلالات انکساری چشم خواهد شد.
کاهش اعمال جراحی چشمی به دنبال شیوع کرونا
معاون درمان بیمارستان چشم پزشکی فارابی در پاسخ به سوالی درباره آثار کرونا بر بروز اختلالات چشم پزشکی، تصریح کرد: در زمان شیوع این بیماری بویژه اوایل شیوع آن که ترس از ابتلا به کووید۱۹ در میان همه افراد وجود داشت، ما اعمال غیرضروری چشم پزشکی بویژه اعمال زیبایی را به تعویق انداختیم و این اعمال به شکل چشمگیری کاهش یافت تا به حفظ سلامت بیماران کمک کنیم.
قارچ سیاه مهم‌ترین عارضه مربوط به چشم کووید۱۹
وی افزود: از جمله بیماری‌های چشمی که در زمان کرونا شیوع آن افزایش یافت، موکورمایکوزیس یا قارچ سیاه بود. این یک بیماری قارچی است که با درگیری بافت بینی و سینوس‌ها آغاز می‌شود و به تدریج به ناحیه حدقه و اطراف چشم گسترش می‌یابد و اگر کنترل و مهار نشود حتی می‌تواند مغز را درگیر کرده و منجر به مرگ شود. موکورمایکوزیس بعد از شیوع کرونا در میان بیمارانی که کنترل قند مناسبی نداشتند و داروهای زیادی از جمله کورتون مصرف می‌کردند، شیوع زیادی پیدا کرد در حدی که یک پایگاه درمانی در بیمارستان امام خمینی (ره) و یک پایگاه نیز در بیمارستان امیراعلم ایجاد کردیم و چشم پزشکان بیمارستان ما هفته‌ای چند روز در این مراکز مستقر شدند تا بیماران قارچ سیاه که به دنبال ابتلا به کرونا ایجاد شده بود را درمان کنند.
او ادامه داد: برخی از این بیماران برای انجام تزریقات داروهای ضد قارچی داخل حدقه و یا حتی تخلیه چشم به بیمارستان فارابی ارجاع می‌شدند. این همکاری با مراکز دیگر تا کاهش شدت بروز موکورمایکوزیس ادامه داشت.
آیا آمار تخلیه چشم در سال‌های کرونا افزایش یافت؟
او در پاسخ به این سوال که طی سه سال گذشته که کرونا شیوع پیدا کرد آیا به دنبال افزایش بروز موکورمایکوزیس، آمار تخلیه چشم افزایش یافته است یا خیر؟، بیان کرد: نمی‌توان با قطعیت بر این موضوع صحه گذاشت، اما نمی‌توان آن را رد هم کرد. درست است که با افزایش شیوع قارچ سیاه مواجه بودیم اما از طرف دیگر درمان‌های ما هم تغییر یافت و روش‌های درمانی خود را به روز و موثرتر کردیم.
مراجعات بالا عامل فرسودگی دستگاه‌های چشم پزشکی
معاون درمان بیمارستان چشم پزشکی فارابی در بخش دیگری از سخنان خود درباره دستگاه‌ها و تجهیزات چشم پزشکی موجود در بیمارستان، اظهار کرد: دستگاه‌های مورد استفاده ما لازم است که مدرن و به روز باشد و با توجه به اینکه میزان مراجعات بالا است، فرسودگی دستگاه‌ها خیلی زود اتفاق می‌افتد و طبیعتا برای جایگزین کردن آنها هزینه زیادی لازم است. با توجه به اینکه ما یک بیمارستان دولتی هستیم برخی از تجهیزاتمان توسط هیئت امنای ارزی تهیه می‌شود و بخش بزرگی را هم خیرین سلامت تامین می‌کنند؛ بویژه طی سال‌های اخیر با افزایش قیمت ارز، این دستگاه‌ها قیمت بالایی پیدا کردند و اگر کمک خیرین نبود ممکن بود دچار مشکل شویم و در این زمینه بسیار از این عزیزان ممنون هستیم.
وی افزود: خوشبختانه خدمت‌رسانی بدون وقفه در بیمارستان ادامه دارد ولی برای آینده نگرانی‌هایی داریم زیرا وسایل و تجهیزاتی داریم که فرسوده شده‌اند و نیازمند جایگزینی هستند که در این زمینه پذیرای کمک خیرین عزیز هستیم تا مانند گذشته باز هم در کنار ما باشند.
مدیریت نیاز دارویی بیمارستان علی‌رغم کمبودهای مقطعی
او با اشاره به اینکه اکثر داروهای مورد استفاده در بیمارستان فارابی تولید داخل است، تصریح کرد: در زمینه تامین دارو هم از طریق شرکت‌های دارویی در حال تامین دارو هستم. بیمارستان فارابی یک سهمیه مشخصی دارد که در برخی مواقع سال پاسخگوی درمان برای این حجم بالای بیماران نیست اما تا به حال نگذاشته‌ایم که مشکلی برای مراجعه کنندگان ایجاد شود. به طور کلی دارویی که در کل کشور کمبود ندارد، در بیمارستان فارابی هم با کمبود روبرو نیست. طی ماه‌های گذشته با کمبودهایی در قطره چشمی میدراکس مواجه شدیم ولی بعد از مدتی مجددا تامین شد و اکنون درحال حاضر به تعداد کافی از این قطره موجود است و به هیچ عنوان در این مرکز درمانی از داروهای تاریخ مصرف گذشته استفاده نمی‌کنیم.
لزوم توجهات مالی بیشتر به قطب چشم‌پزشکی ایران
این فلوشیپ جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم درباره وضعیت درآمدی بیمارستان فارابی، خاطرنشان کرد: خوشبختانه تراز مالی بیمارستان در پایان سال ۱۴۰۰ مثبت بوده است و هیچ بدهکاری نداشته‌ایم. البته با توجه به اینکه در فصل تدوین بودجه هستیم همانطور که اشاره کردم بیمارستان فارابی در حال ساخت آکادمی جدیدی در ساختمانی هشت طبقه است که نیازمند بودجه زیادی برای تکمیل و تجهیز است و اگر قرار باشد در میان کشورهای منطقه در زمینه درمان‌های چشم پزشکی عقب نیفتیم و کماکان رقابت خوبی با آنها داشته باشیم، نیازمند افزایش توجه بیشتری هستیم.
برقراری پوشش بیمه‌ای برای اکثر خدمات درمانی چشم پزشکی
وی درباره هزینه‌های درمانی در این مرکز چشم‌پزشکی، گفت: ارازان‌ترین خدمتی که در مرکز انجام می‌شود، ویزیت چشم پزشکی است که برای کسانی که بیمه هستند حدود ۱۰ هزارتومان و برای کسانی که آزاد ویزیت می‌شوند حدود ۳۰ تا ۵۰ هزارتومان هزینه دارد. از جمله خدماتی که به شکل آزاد ارائه می‌شود و تحت پوشش بیمه نیست، می‌توان به عمل جراحی لیزیک، اعمال جراحی زیبایی پلک و… اشاره کرد. با توجه به درخواست‌های زیادی که برای عمل جراحی لیزیک در کشور وجود دارد، خوب است که این عمل تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
وی افزود: اکثر خدمات درمانی بیمارستان فارابی شامل ویزیت‌ها، لیزر شبکیه، عکسبرداری قرنیه و شبکیه، جراحی آب مروارید، جراحی آب سیاه، جراحی شبکیه، جراحی اربیت و مجاری اشکی و… همگی تحت پوشش بیمه است.
چه کسانی کاندید اعمال جراحی لیزیک چشمی هستند؟
این چشم پزشک درخصوص اعمال جراحی که منجر به برداشتن عینک می‌شود، توصیه کرد: اگر این جراحی‌ها در سنین صحیح و با روش درست انجام شود، قطعا توصیه می‌شود اما در بیمارانی با سن کمتر از ۱۸ سال، افرادی که بیماری پیش‌رونده دارند و سالانه بیش از نیم دیوپتر نزدیک‌بینی آنها پیشرفت می‌کند، بیمارانی که قرنیه نازک دارند، افرادی که سابقه خانوادگی قوز قرنیه دارند و بیمارانی که عدد اختلال انکساری خیلی بالایی دارند، توصیه نمی‌شود. کسانی که متقاضی اعمال جراحی لیزیک هستند پیش از عمل جراحی باید ویزیت کامل شده تا مشخص شود انجام عمل برای آنها مناسب است یا خیر.
عوارض اعمال جراحی تغییر رنگ چشم
او درباره انجام اعمال جراحی زیبایی چشم همچون تغییر رنگ چشم یا کاشت نگین در چشم، تاکید کرد: این نوع اعمال جراحی چشمی توصیه نمی‌شوند. برای تغییر رنگ چشم به طور دائمی، نیاز است که از عنبیه مصنوعی استفاده شود و آن را به شکل دائمی داخل چشم بگذارند. مدتی این عمل در دنیا و کشور ما هم انجام می‌شد، اما بعدا مشخص شد که این وسایلی که داخل چشم گذاشته می‌شود می‌تواند عوارضی مانند آب مروارید و یا آب سیاه به دنبال داشته باشد و پس از آن عملا انجام عمل تغییر رنگ چشم منسوخ شد. کار گذاشتن نگین‌های چشمی هم می‌تواند مشکلاتی برای بیمار به همراه داشته باشد که توصیه نمی‌شود.
برای برداشتن پف پلک به آرایشگاه مراجعه نکنید!
وی افزود: در برخی از عمل‌های جراحی مانند بلفاروپلاستی که بیماران برای برداشتن پف پشت پلک مراجعه می‌کنند، در صورتی که بیمار قبل از جراحی، بطور کامل معاینه شود و خود عمل هم با تکنیک صحیح صورت پذیرد، توصیه به انجام آن می‌شود اما در سال‌های اخیر موجی از تقاضا برای این عمل جراحی ایجاد شده است و حتی مشاهده کرده‌ایم که این عمل حتی در برخی مکان‌های نامتعارف غیر از اتاق عمل، مانند آرایشگاه‌ها نیز انجام می‌شود که اصلا توصیه نمی‌شود؛ زیرا عوارض بسیاری از انجام این اعمال در اماکن نامتعارف دیده‌ایم که برای افراد خطر دارد. افراد برای انجام عمل بلفاروپلاستی باید به پزشک مراجعه کرده و این عمل را در مرکز درمانی انجام دهند.
نقش بیماری‌های اعصاب و روان در بروز مشکلات بینایی
معاون درمان بیمارستان چشم پزشکی فارابی درباره تاثیر بیماری‌های اعصاب و روان بر بروز بیماری‌های چشمی، بیان کرد: نورولوژی و چشم‌پزشکی دو رشته پزشکی هستند که اتفاقا خیلی به یکدیگر مرتبط هستند؛ به عنوان مثال در بیماری MS یکی از علائم بیماران از عوارض بینایی ناشی از درگیری عصب بینایی آغاز می‌شود و این دسته افراد زیاد به ما مراجعه می‌کنند. به عنوان مثال فرد جوانی به ما مراجعه می‌کند و در شرح حال اولیه خود از تاری ناگهانی دید شکایت دارد که پس از بررسی‌های بیشتر ما متوجه مشکل در ناحیه عصب چشم می‌شویم و پس از ام آر آی، نورولوژیست شک به بیماری MS پیدا می‌کند و مجبور می‌شود با تزریق کورتون بیماری را سرکوب کند. از سوی دیگر برخی از مبتلایان به MS جهت بررسی عوارض چشمی داروهای این بیماری، نیاز است که مرتبا به چشم پزشک مراجعه کنند.
وی افزود: از بیماری‌های دیگر مرتبط بین اعصاب و چشم پزشکی می‌توان به “میاستنی گراویس” اشاره کرد. این بیماران ممکن است دچار افتادگی پلک شوند که شدت این افتادگی در طول شبانه‌روز متفاوت است. در ضمن این بیماران ممکن است دچار دوبینی نیز شوند. ما در بیمارستان فارابی یک پزشک مغز و اعصاب مستقر داریم تا در موارد مورد نیاز برای این دسته از بیماران که به واسطه بیماری اعصاب دچار مشکلات بینایی شده‌اند، مشاوره دهد.
انجام اعمال پیوندی با بروزترین روش‌ها در نخستین بیمارستان چشم‌پزشکی کشور
او در خصوص انجام اعمال جراحی پیوند قرنیه با تاکید بر اینکه روز به روز روش‌های جدیدتری برای آن شناخته می‌شود، توضیح داد: پیوندهای دِزِک و دِمِک که پیوند لایه‌های نازکی از قرنیه را در بر می‌گیرد، شامل این روش‌های جدید است. در قدیم برای پیوند قرنیه کل ضخامت قرنیه باید عوض می‌شد، اما در روش‌های جدید فقط یک سری از لایه‌های نازک از قرنیه را پیوند می‌زنند که امروزه در بیمارستان فارابی انجام می‌شود. همچنین امروزه در حال کار بر روی سلول‌های بنیادی هم هستیم و مطالعات مرتبط با پیوند این سلول‌ها در بیمارستان رو به پیشرفت است؛ از طرفی از پیوند پرده جنینی گاهی اوقات برای بازسازی سطح چشم استفاده می‌کنیم و یا در موارد سوختگی پلک‌ها، از پیوند پوست سایر نواحی بدن استفاده می‌کنیم.
مشکلی برای اسکان همراهان بیماران وجود ندارد
وی با تاکید بر اینکه بیمارستان فارابی به عنوان اولین مرکز چشم‌پزشکی کشور، مرکزی ارجاعی است که از سایر شهرها هم بیمار پذیرش می‌کند، در خصوص وضعیت همراه‌سرای بیماران این بیمارستان، بیان کرد: در حال حاضر خود بیمارستان همراه‌سرا ندارد، اما در این زمینه تلاش‌هایی صورت گرفته است. البته در کل باید بدانیم که در بیمارستان فارابی، بیماری‌های چشمی زمان بستری کوتاه و به طور متوسط ۱.۲ روز دارند و معمولا نیاز به بستری بلند مدت وجود ندارد؛ به همین دلیل معمولا در زمینه اسکان همراهان بیمار مشکلی نداریم. اما همراهان بیمارانی که به هر دلیلی نیاز به اسکان دارند، به مددکاری بیمارستان معرفی می‌شوند و مددکاری آنها را به همراه سراهایی که با بیمارستان قرارداد دارند، معرفی می‌کند و این مشکل رفع می‌شود.
انجام ویزیت آنلاین بیماران عامل سهولت در درمان
رفیع‌زاده به انجام ویزیت‌های غیرحضوری و آنلاین بیمارستان فارابی اشاره کرد و گفت: بیماران می‌توانند از طریق سایت بیمارستان، چشم پزشک و فلوشیپ مربوطه را انتخاب کنند و برای ویزیت آنلاین به شکل متنی، تصویری و یا تلفنی اقدام کنند که اگر بیماری ایشان از طریق غیرحضوری قابل تشخیص و درمان باشد، نسخه از همین طریق نوشته شده و اگر نیاز به مراجعه حضوری باشد به بیمار اعلام می‌شود.
احیای توریسم سلامت و خدمات پر تقاضای بیماران خارجی
او درخصوص وضعیت توریسم سلامت در بیمارستان فارابی، تصریح کرد: خوشبختانه بیمارستان ما به خوبی در منطقه خاورمیانه شناخته شده است. یک بخش مجهز و با تجهیزات پیشرفته با علامت اختصاریIPD به این منظور ایجاد کرده‌ایم که پذیرای بیماران خارجی است. در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۳۰۰ بیمار سرپایی و ۷۵۰ بیمار بستری و جراحی خارجی در بیمارستان داشتیم که این آمار در شش ماه نخست سال جاری نیز حدود ۱۶۰۰ بیمار سرپایی و ۴۰۰ بیمار بستری و جراحی بوده است. عمده بیماران خارجی ما از کشورهای عراق، افغانستان، عمان، کویت، چین، آذربایجان و ترکیه هستند. خدماتی که به این بیماران ارائه می‌شود متنوع است، اما بخش عمده آنها شامل ویزیت، جراحی آب مروارید، جراحی مجاری اشکی، بازسازی پلک و جراحی آب سیاه و جراحی شبکیه است.
وی افزود: در سال‌هایی که کرونا شیوع پیدا کرد متاسفانه شرایط رفت و آمد بیماران خارجی با سختی زیادی روبرو بود ولی از حدود یک سال قبل مجددا روند مراجعه بیماران خارجی افزایشی شد و امیدواریم از سال آینده پذیرش این بیماران را به دو برابر ظرفیت فعلی برسانیم.
آثار آلودگی هوا بر بروز مشکلات چشمی
وی در پاسخ به سوالی درباره آثار آلودگی هوا بر بروز بیماری‌های چشمی، تصریح کرد: عفونت چشمی، آلرژی‌های چشمی، خشکی چشم و… از عوارض آلودگی هوا برای چشم است. هوای آلوده متشکل از دوده‌ها، میکروب‌ها، ریزگردها و… همگی باعث تحریک سطح چشم، اشک ریزش، قرمزی چشم و خارش و سوزش می‌شوند و اگر فرد از قبل مشکل خشکی چشم داشته باشد، آلودگی هوا مشکل او را تشدید می‌کند. توصیه ما این است که افراد در زمان افزایش آلودگی هوا تا جایی که ممکن است از منزل خارج نشوند و یا از عینک محافظ استفاده کنند؛ همچنین در بازگشت به منزل چشم‌های خود را با آب ولرم شست‌وشو دهند و از قطره اشک مصنوعی برای پیشگیری از ایجاد آلرژی و عفونت‌های چشمی استفاده کنند.
لزوم تامین پیوسته نیروی پرستاری برای بیمارستان فارابی
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر کمبود پرستار در بیمارستان فارابی از طریق نیروهای طرحی جبران می‌شود، گفت: خوشبختانه تاکنون در این زمینه مشکلی نداشتیم، ولی یک سری پرستاران با سابقه داریم که به تدریج در حال بازنشستگی هستند و اینها ممکن است در آینده برای ما مشکل ساز شود؛ به همین دلیل از مسئولین محترم دانشگاه تهران خواهشمندیم در این زمینه تاحد امکان برای ما تامین نیرو کنند.